به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، دوازدهمین نشست علمی و تخصصی از سلسله نشستهای «چشمانداز صنعت گردشگری در ایران» با عنوان «نقد کتابهای تالیفی دانشگاهی برای رشتههای گردشگری (گفتار دوم)» یکشنبه (14 شهریورماه) با حضور دکتر ایرج افشار سیستانی، ایرانشناس، نویسنده کتاب برگزیده سال جمهوری اسلامی ایران، دکتر راحله قنبری، مدیر مسئول انتشارات «مهکامه»، دکتر حمید عامریان، استاد دانشگاه علامه طباطبایی و فعال گردشگری و عادل تقوی، رئیس انتشارات جهاد دانشگاهی به همت مرکز گردشگری علمی - فرهنگی دانشجویان ایران در تالار «شهید صبوری» ساختمان جهاد دانشگاهی برگزار شد.
افشار سیستانی، با انتقاد از عملکرد سازمانهای دخیل در حوزه گردشگری گفت: سازمانهای حوزه گردشگری باید از خواب بیدار شوند. برای تقویت و معرفی همه شاخههای گردشگری همه رسانهها باید تلاش کنند؛ چراکه حداقل 100 گونه گردشگری وجود دارد. سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری باید علاوه بر ناشر از دانشجویان نیز با تخصیص یارانه حمایت کند.
ترجمه صرف در حوزه گردشگری نشان از کمکاری است
وی درباره کمبود کتاب درباره گردشگری فرهنگی اظهار کرد: خوشبختانه به تازگی در حوزه گردشگری فرهنگی شاهد انتشار کتاب هستیم و برگزاری همایشهایی مانند کنفرانس بینالمللی گردشگری و معنویت در بهبود وضعیت این شاخه از گردشگری موثر است. جاذبههای مهمی در این حوزه وجود دارد مانند کوچ ایل و عشایر، فرهنگ همیاری و پوشاک عشایر که بیتردید مورد علاقه گردشگری داخلی و خارجی است. همه این موضوعات برای ارائه در قالب کتاب ظرفیت دارند. اگر در چند سال گذشته فقط به ترجمه پرداختهایم، فقط به دلیل کمکاری خودمان بوده است.
افشار با اشاره به سابقه فعالیت خود در حوزه تولید کتاب ادامه داد: 10 سال برای نگارش کتاب «مقدمهای بر شناخت ایلها، چادرنشینان و طوایف عشایری ایران» بخشی با هزینه شخصی و امکانات دولتی به سراسر ایران سفر کردم؛ اما دانشجویان با کدام هزینه و حمایت به پژوهش اقدام کنند. سازمان گردشگری، موظف به حمایت از دانشجویان و ناشران است. کتابخانه تخصصی موقوفه ایرانشناسی ایرج افشار سیستانی تا دو ماه دیگر در زابل افتتاح میشود.
کتاب حلقه مفقوده حوزه گردشگری است
قنبری ضمن اشاره به سابقه فعالیت «مهکامه» در عرصه گردشگری اظهار کرد: در آغاز فعالیت انتشارات «مهکامه» در مقایسه با سایر کشورهای دنیا فعالیت قابل توجهی نداشتیم؛ در عرصه گردشگری علاوه بر نبود کتابهای مرجع شناختی از سرشاخههای اصلی این رشته وجود نداشت. دانشجویان گردشگری ابتدا باید از سردرگمی رها شوند و حلقه مفقوده برای تحقق این هدف تالیف و انتشار کتاب است. بهنظر میرسد که امروز دانشجوی رشته گردشگری برای تأمین کتاب مشکلی داشته باشد.
وی ضمن بیان برخی اعتقادات درباره ناتوانی نشر برای جبران خلاء صد ساله در حوزه گردشگری افزود: برخی افراد نزدیک به 13 سال پیش معتقد بودند با توجه به ضعف صنعت گردشگری فعالیت قابل توجهی نمیتوان در حوزه نشر گردشگری صورت داد اما تلاش شد تا حتی کتابهای خارجی با رویکرد بومیسازی ترجمه و در اختیار دانشجویان کارشناسی و کارشناسیارشد قرار گیرد بنابراین در حال حاضر مدعی هستیم که دانشجویان این رشته مشکلی بابت تامین منبع مکتوب ندارند. طی 13 سال گذشته 80 عنوان کتاب به بازار نشر گردشگری از سوی انتشارات «مهکامه» منتشر شده البته شمارگان کتاب به 500 نسخه رسیده است.
قنبری با اشاره به نقش ترجمه در بهبود وضعیت دانش گردشگری در دانشگاهها ادامه داد: ترجمه کتابهای روز گردشگری بهعنوان معیاری برای سنجش وضعیت دانش دانشجویان گردشگری شده است؛ بهعبارت دیگر توانمندیهای گردشگری مشخص شده است. با هدف ارتقاء دانش گردشگری انتشارات «مهکامه» فرصتی را برای دانشجویان ایجاد کردهاند تا با استادان برتر این حوزه در همه کشور ارتباط برقرار کنند.
مدیرمسئول انتشارات «مهکامه» با تاکید بر ارتقاء دانش گردشگری در کشور گفت: دانشآموختگان رشته گردشگری بهعنوان برنامهریزان این حوزه شناخته میشوند این در حالی است که از سوی سازمانهای مربوطه مشمول حمایت قرار نمیگیرند اما به نظر میرسد که همه نهادهای دخیل در حوزه گردشگری به این نتیجه رسیدهاند که باید از افراد دانشگاهی استفاده کنند.
لزوم توجه به تولید علم در حوزه گردشگری
قنبری در تشریح چشمانداز ترسیم شده انتشارات «مهکامه» در حوزه گردشگری اظهار کرد: در مجموعه «مهکامه» تلاش داریم تا در حوزه گردشگری به تولید علم توجه کنیم بنابراین ایجاد ارتباط بین استادان دانشگاههای مطرح کشور را در دستور کار قرار دادهایم تا بدین وسیله محتوای بومی را در قالب کتاب تولید و در نهایت به زبانهای دیگر ترجمه کنیم. درباره ترجمه کتاب نیز معتقدم که اگر چرخی ساخته شد نباید به فکر تکرار ساخت آن باشیم بهعبارت دیگر در حوزه گردشگری باید به مطالعات تطبیقی بپردازیم؛ بهعنوان مثال میتوانیم به مقوله برنامهریزی گردشگری در ایران سرمایهگذاری کنیم.
این فعال حوزه نشر با انتقاد از بیتوجهی سازمانهای دخیل در حوزه گردشگری نسبت به نشر کتاب افزود: در مقام مقایسه ناشران بینالمللی بیش از سازمانهای داخلی برای تولید کتاب مشترک با ایران تمایل نشان میدهند. طی 10 سال گذشته حتی یک خط تفاهمنامه برای همکاری در حوزه نشر بین سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و انتشارات «مهکامه» به امضا نرسیده این در حالی است که معتقدیم گردشگری ظرفیت ایجاد تحول فرهنگی را برای طیفهای مختلف از پزشک تا زنان خانهدار دارد.
قنبری با اشاره به لزوم توجه به تولید کتاب برای مسافران ایرانی کشورهای خارجی ادامه داد: براساس تجربه شخصی معتقدم بسیاری از مسافران ایرانی کشورهای خارجی اطلاعات کافی نسبت به کشور مقصد ندارند بهعبارت دیگر نمیدانند که از سفر چه میخواهند! بنابراین تصمیم گرفتیم تا در این حوزه نیز به تولید کتاب اقدام کنیم. علاقه من تولید کتاب علمی است و معتقدم باید در این حوزه به مخاطبشناسی و نیازسنجی بهعنوان مهمترین برنامهها در حوزه نشر گردشگری دست زد.
مشکلات را باید به شکل علمی استخراج کنیم
دکتر حمید عامریان، استاد دانشگاه علامه طباطبایی و فعال گردشگری ادامه داد: اگر به دنبال انتشار کتاب براساس اصول علمی هستیم باید از خود بپرسیم که کجای کار قرار داریم. مشکلات باید علمی استخراج شود و در اختیار تصمیمگیرندگان قرار گیرد. هدف توسعه علمی است بنابراین برای حرکت به نقطه B باید نقطه A شناسایی شود؛ این در حالی است که مقدمه سند چشمانداز را جمعی از مهندسان براساس نظریات غرب ارائه کردهاند. باید از سازمان میراث فرهنگی بخواهیم به جای کارهای حسینقلیخانی به فعالیتهای علمی توجه کند.