به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «ياريگری گرو داران درحکمرانی فراگير آب» با حضور هدایت فهمی، معاون مدیـر کل دفتر بـرنـامهریزی کلان آب و آبفا، محمد درویش، عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور و مدیرکل سابق دفتر مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیط زیست، هادی ویسی، عضو هیأت علمی پژوهشکده علم محیطی دانشگاه شهید بهشتی و حمیدرضا درودیان، مترجم کتاب در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.
محمد درویش در این نشست با بیان اینکه اگر اسم کتاب گروگانگیری یاریگران انتخاب میشد مناسبتتر بود گفت: آنوقت این عنوان میتوانست به فروش بیشتر کتاب هم کمک کند.
وی ادامه داد: اصل کتاب هم دقیقا به همین موضوع میپردازد چراکه بسیار از افرادی که در اثر ساختن سدها مهاجرت کردهاند بیشتر از جنگهایی است که در دنیا اتفاق افتاده است و این پدیدهای است که ما آن را جدی نگرفتهایم. متاسفانه اکنون بسیاری از بحرانها و شورشهای اجتماعی که در ایران اتفاق افتاده است به دلیل طرحهای غلط انتقال آب بوده است. بهطور مثال طرح انتقال آبی که به اشتباه صورت گرفت بحران جدیای را در الیگودرز و درود بهوجود آورد که باعث بهوجود آمدن بحرانهای اجتماعی در این شهرها شده است.
وی افزود: همچنین ما منطقهای را در شوش داریم که حاصل ساخت سد دز است و بالاترین میزان بزهکاری در آن منطقه را دارد. بنابراین ما در ساخت و ساز سدها و انتقال آب به موضوع جامعه محلی دقت نکردهایم در حالی که این موضوع میتواند پیامدهای ناگواری برای ما داشته باشد. بیشتر کمیسیون سدهای بزرگ گزارشی را منتشر کرد و در آن به 7 اشتباه مهم در سدسازی اشاره کرد که یکی از آنها عدم توجه به گروداران و یاریگیران آب بوده است. این اشتباه در دنیا هم وجود دارد و نیازمند توجه است.
محمد درویش
به گفته درویش، سد گوتوند که بالغ بر 3هزار و 800 میلیارد تومان برای آن هزینه شده هنوز هم در اطرافش مردمی زندگی میکنند که آب و برق دارند از سوی دیگر 29هزار هکتار زمین شامل درختهای کنار وجود دارد که ارزشگذاری این درختها براساس میوه این درختها صورت گرفته است. این در حالی است که در تمام جهان یک درخت 50 ساله تا 200هزار دلار ارزشگذاری میشود اما در کشور ما زمانی که یک سد قرار است ساخته شود و درختان اطراف آن قرار است از بین برود قیمت آن درختان متناسب با میوهاش قیمتگذاری میشود!
این محقق در ادامه به نویسنده کتاب پیشنهاد کرد که مثالهای بومیای از ایران در ویراستهای بعدی این اثر اضافه کند و گفت: متاسفانه امروز در کشور ما مشکلات بسیاری در مناطقی چون میناب، خوزستان، علیآباد کتول و ... وجود دارد که خود را در قالب بحرانهای اجتماعی نشان میدهد. شاید اگر سد کارون 3 اینگونه ساخته نمیشد و یا روستاهایی مانند هجیج قربانی ساختهشده سد دالیان نمیشد بسیاری از شورشهای اجتماعی در این مناطق را مشاهده نمیکردیم.
کتاب صدای کسانی است که شنیده نمیشوند!
درودیان در بخشی از این نشست درباره کتاب توضیحاتی را ارائه کرد و گفت: عنوان اثر اگرچه دارای ابهام است اما به معنای همکاری کسانی است که دل در گرو آب دارند. گرو داران آب در عنوان کتاب بهمعنای کسانی است که اگرچه هیچ سودی بهصورت مستقیم ممکن است از آب نداشته باشند و یا در آن ذینفع نباشند اما دل در گرو آن دارند. امروز نقش مردم بومی در پروژههای آب دیده نمیشود و دغدغه کتاب حاضر هم این است که مردم را در حکمرانی آب سهیم کند. بنابراین تلاش من در ترجمه این اثر این بوده است که صداهای ناشنیده با ترجمه کتاب شنیده شود.
وی همچنین توضیحاتی را درباره فصول مختلف کتاب ارایه کرد و افزود: فصل اول به بحث کلیاتی همکاری درباره گروداران آب و دستورالعملهای مرتبط با این موضوع اشاره میکند. همچنین به این موضوع پرداخته میشود که چرا مردم به دلایل سیاسی و امنیتی وارد همکاری در این حوزه نمیشوند. همچنین موانع مرتبط درباره این موضوع شناسایی شده و نمونههایی از کشورهای مختلف بیان میشود. در کنار این موضوع سازوکارهایی از همکاریهای رسمی و غیررسمی در کتاب بیان شده است.
درودیان در بخش پایانی سخنانش با بیان اینکه در اثر حاضر معیارها و روشهای مهمی برای ارزیابی روشهای همکاری گروداران آب بیان شده است گفت: در این کتاب بیان میشود که چگونه ساخت و سازهای سدها باعث از بین رفتن ایلات و عشایر در نواحی مختلف میشوند.
هدایت فهمی
توسعه در کشور ما بدون پایداری صورت گرفته است
هدایت فهمی در ادامه این نشست نکاتی را درباره ترجمه اثر عنوان کرد و گفت: مترجم ترجمه روانی از کتاب داشته گرچه بهنظر میرسد استفاده از واژه تعاملگران بهجای گروداران بهتر بود با این وجود با توجه به اینکه کتابهای زیادی درباره حکمرانی آب نوشته شده اما در عمل تجربه این موضوع در کشور ما بسیار ضعیف است میتوان مطالعه این اثر را برای مخاطب ایران سودمند دانست چراکه ما ایرانیها اگرچه از نظر نظری در این حوزه قوی هستیم اما به لحاظ عملی دچار مشکلات بسیاری هستیم و کتاب حاضر میتواند نمونههای عملی خوبی را در این باره در اختیار ما قرار دهد.
وی با اشاره به بحث عملیاتسازی همکاری و استخراج شاخصهای همکاری در این حوزه گفت: باید بپذیریم که توسعه در کشور ما بدون پایداری صورت گرفته است و این موضوع در حوزه آب بیشتر به چشم میآید تلاش ما باید این باشد که توسعه رشد بر مبنای پایداری باشد.
هادی رئیسی
کتاب ترجمههای مستندی را در اختیار مخاطب قرار میدهد
هادی رئیسی نیز در بخش دیگری از این نشست با تأکید بر دیدگاه نویسنده نسبت به معرفی روابط میان یاریگران و حکمرانان در کتاب گفت: در ساختوساز سدها آنچیزی که بیش از همه اهمیت دارد این است که باید دید پروژههای عمرانی چه تاثیر مثبت و منفی روی زندگی افراد میگذارد. بنابراین در توسعه پیش از آنکه سراغ مشکل برویم باید روی پتانسیلها متمرکز شویم و آن چیزی است که در کتاب بهخوبی مورد توجه قرار گرفته است.
وی یادآور شد: همچنین نویسنده در کتاب بهخوبی ترجمههای مستندی را در اختیار مخاطب قرار داده که کمتر در کشور ما به آن اهمیت داده میشود و از این منظر میتواند اطلاعات خوبی را در اختیار مخاطب قرار دهد. استفاده از جداول، ترجمه خوب اثر و تصاویر مناسب نیز به خوشخوان بودن این اثر کمک فراوانی کرده است.